Κουρνάς

Η λίμνη Κουρνά είναι η μοναδική φυσική λίμνη γλυκού νερού της Κρήτης. Αναφέρεται στην αρχαιότητα με την ονομασία Κορήσια και φέρεται στην περιοχή να υπήρχε αρχαίος ναός που αποδιδόταν στην Κορήσια Αθηνά και ήταν αφιερωμένος στον Ίππο ή και στην Κόρη. Αυτά τα ονόματα πιθανότατα έδωσαν το παλαιότερο τοπωνύμιο Ιπποκορώνα που αργότερα παραφράστηκε ως Αποκορώνα. Η αλλαγή της ονομασίας της λίμνης Κορησσία τοποθετείται κατά την περίοδο της Αραβοκρατίας στην Κρήτη, αλλά η προέλευση του ονόματος άλλοτε αποδίδεται σε αραβική λέξη που σημαίνει λίμνη ή λουτήρας και άλλοτε ως παράφραση της ελληνικής λέξης κρουνός.

Θέση και περιγραφή

Η λίμνη βρίσκεται στα όρια του δήμου Αποκορώνου στα ανατολικά του νομού Χανίων, κοντά στα όρια με τον νομό Ρεθύμνου και σε απόσταση 2.5 χλμ. από την θάλασσα. Απέχει 4 χλμ. περίπου από τον παραθαλάσσιο οικισμό Γεωργιούπολη και 2,5 χλμ. από τον ομώνυμο οικισμό Κουρνάς. Η λίμνη έχει μέγιστο μήκος 1087 μέτρα και μέγιστο πλάτος 880 μέτρα. Έχει μέγιστη έκταση 579 στρεμμάτων, ενώ το μέγιστο βάθος της λίμνης είναι 22.5 μέτρα.  Η επιφάνεια της λίμνης βρίσκεται σε υψόμετρο 20 μέτρων από το επίπεδο της θάλασσας. Η λίμνη καταλήγει σε τεχνητό φράγμα ελέγχου της ροής του ύδατος, που κατασκευάστηκε το 1962.

Βιοποικιλότητα

Στα νερά της λίμνης υπάρχουν χέλια, ενώ φιλοξενεί σπάνια για την νήσο ψάρια, την αθερίνα και τη ποταμοσαλιάρα. Ξενικό είδος αποτελεί το κουνουπόψαρο, που εισήχθη για να καταπολεμηθούν τα κουνούπια. Τα χέλια είναι τα μοναδικά που σε μικρή ηλικία έρχονται για να μεγαλώσουν στη λίμνη.

Υπάρχουν επίσης ερπετά όπως τρανόσαυρες, αγιόφιδα και ένα σπάνιο είδος δίχρωμης χελώνας. Στην ορνιθοπανίδα της λίμνης εντάσσονται κοινές πάπιες, βαλτόπαπιες, πορφυροτσικνιές, νερόκοτες, φερεντίνια, χαλκόκοτες και κορμοράνοι. Η βλάστηση αποτελείται από ενδημικά φυτά της Κρήτης και της ανατολικής Μεσογείου, ενώ τα κοντινά υψώματα αποτελούνται από αραιή βλάστηση από πουρνάρια.

Η λίμνη τροφοδοτείται από δύο υπόγειες πηγές και την επιφανειακή απορροή, ενώ η πηγή Μάτι ή Αμάτι είναι ορατή στην υποχώρηση των υδάτων που παρατηρείται στην λίμνη τους καλοκαιρινούς μήνες. Η λίμνη είναι σημαντικός σταθμός για αποδημητικά πουλιά, έχει ενταχθεί στο δίκτυο Natura 2000 και αποτελεί προστατευόμενη Περιοχή Προστασίας Ορνιθοπανίδας. Η παρόχθια βλάστηση είναι σε καλή κατάσταση στην ανατολική και νότια όχθη. Ο όγκος του νερού το καλοκαίρι φτάνει τα 7.5 εκατομμύρια κυβικά μέτρα, ενώ τα νερά της καταλήγουν στο Κρητικό Πέλαγος, μέσω του ποταμού Δέλφινα ή Αλμυρός με μήκος 5 χλμ.

Τοπική παράδοση

Για τη συγκεκριμένη λίμνη υπάρχουν δύο θρύλοι. Ο πρώτος μιλάει για μια ξανθιά κοπέλα η οποία πριν από αρκετά χρόνια επιδίωκε να σωθεί από τις ερωτικές ορέξεις του πατέρα της ο οποίος είχε μαγευτεί από την ομορφιά της. Τότε η κοπέλα ευχήθηκε να βουλιάξει η περιοχή και να γίνει λίμνη λέγοντας τα εξής λόγια: "Βούλα και Βουλιλίμνα και εγώ στοιχειό στη λίμνα". Έτσι πραγματοποιήθηκε η ευχή της καθώς σείστηκε το έδαφος και βούλιαξε και έτσι δημιουργήθηκε η λίμνη. Ο δεύτερος θρύλος μιλάει για τους κατοίκους της περιοχής οι οποίοι συμπεριφέρονταν σαν να μην βρίσκονταν στον δρόμο του Θεού και τότε Εκείνος θύμωσε και τους τιμώρησε ρίχνοντας βροχές οι οποίες κράτησαν αρκετές μέρες, πνίγοντας το χωριό και δημιουργώντας μια λίμνη. Ακόμη λέγεται ότι η μόνη που σώθηκε από αυτόν τον κατακλυσμό ήταν η κόρη του παπά η οποία εμφανίζεται ως οπτασία να κάθεται σε ένα βράχο στη λίμνη και να χτενίζει τα μαλλιά της. Υπάρχει επίσης μια τοπική δοξασία ότι η λίμνη είναι "άπατη" και "αματάτη", δηλαδή δεν έχει πυθμένα, λόγω του χρωματισμού της λίμνης με γαλάζιους διαδοχικούς κύκλους.
(GPS: 35.332526, 24.279695 )